Trước diễn biến phức tạp của dịch bệnh Covid-19, một bộ phận không nhỏ người dân vẫn có các hành vi như trốn cách ly, đưa trái phép thông tin cá nhân nhân viên y tế…gây ảnh hưởng đến công tác phòng chống dịch bệnh Covid. Do đó, để các quy định pháp luật thực sự phát huy hiệu quả, Hội đồng Thẩm phán TAND Tối cao đã có hướng dẫn áp dụng pháp luật đối với những hành vi vi phạm pháp luật phổ biến, có đủ yếu tố cấu thành tội phạm trong phòng chống dịch bệnh tại Công văn 45/TANDTC-PC.
1. Đối với hành vi trốn khỏi khu cách ly
Thứ nhất, đối với người đã được thông báo mắc bệnh, người nghi ngờ mắc bệnh hoặc trở về từ vùng có dịch bệnh COVID-19 đã được thông báo cách ly thực hiện một trong các hành vi:
- Trốn khỏi nơi cách ly;
- Không tuân thủ quy định về cách ly;
- Từ chối, trốn tránh việc áp dụng biện pháp cách ly, cưỡng chế cách ly;
- Không khai báo y tế, khai báo không đầy đủ hoặc khai báo gian dối gây lây truyền dịch bệnh COVID-19 cho người khác.
Đây bị coi là các trường hợp thực hiện hành vi khác làm lây lan dịch bệnh nguy hiểm cho người theo quy định tại Điểm c Khoản 1 Điều 240 Bộ luật Hình sự 2015 và bị xử lý về Tội làm lây lan dịch bệnh truyền nhiễm cho người với mức phạt tiền từ 50.000.000 đồng đến 200.000.000 đồng hoặc bị phạt tù từ 01 năm đến 05 năm.
Thứ hai, đối với người chưa bị xác định mắc bệnh COVID-19, nhưng sống trong khu vực đã có quyết định cách ly, quyết định phong tỏa mà thực hiện một trong các hành vi sau đây: Trốn khỏi khu vực bị cách ly, khu vực bị phong tỏa; Không tuân thủ quy định cách ly; Từ chối, trốn tránh việc áp dụng biện pháp cách ly, cưỡng chế cách ly; Không khai báo y tế, khai báo không đầy đủ hoặc khai báo gian dối (gây thiệt hại từ 100 triệu đồng trở lên do phát sinh chi phí phòng, chống dịch bệnh) thì bị xử lý về Tội Vi phạm quy định về an toàn ở nơi đông người theo quy định tại Điều 295 Bộ luật hình sự 2015.
2. Đưa trái phép thông tin cá nhân nhân viên y tế
Bên cạnh đó, Hội đồng thẩm phán còn hướng dẫn xử lý hình sự đối với người có hành vi đưa trái phép thông tin cá nhân, bí mật đời tư, xúc phạm nghiêm trọng nhân phẩm, danh dự của nhân viên y tế, người tham gia phòng, chống dịch bệnh COVID-19, người mắc bệnh, người nghi ngờ mắc bệnh COVID-19 sẽ bị xử lý về Tội Làm nhục người khác theo quy định tại Điều 155 Bộ luật hình sự 2015.
Tùy mức độ nguy hiểm của hành vi, hình phạt có thể là phạt cảnh cáo phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 30.000.000 đồng hoặc phạt cải tạo không giam giữ đến 03 năm; phạt tù từ 03 tháng đến 02 năm và có thể bị áp dụng một số hình phạt bổ sung như bị cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 01 năm đến 05 năm.